Tijdens de droogte van 2016-2017 is de drinkwatervoorziening nooit in het gedrang gekomen. Dit bevestigt dat De Watergroep in het verleden een juiste strategische keuze gemaakt heeft door te gaan voor brondiversifiëring: we zetten in op grond- en oppervlaktewater, en zowel op diepe als ondiepe grondwaterwinningen. Ook in de toekomst houden we dit beleid aan.

Wel is duidelijk dat de zoetwaterbronnen vooral in West-Vlaanderen sterk onder druk staan, en de verwachting is dat dit nog zal toenemen door de klimaatverandering. Analyse heeft uitgewezen dat de huidige winmogelijkheden niet langer zullen volstaan om ook in de toekomst aan de drinkwatervraag te kunnen voldoen. Naast de geplande uitbreiding van De Gavers van 32.000 naar 50.000 m³/dag, is er nood aan bijkomende winnings- en bergingscapaciteit in West-Vlaanderen en meer bepaald in het IJzerbekken. Dit werd dan ook opgenomen in het watervoorzieningsplan op lange termijn. De Watergroep zet haar expertise in binnen de projectwerkgroep die de provincie West-Vlaanderen heeft opgestart om een integrale studie uit te werken die de problematiek van de waterbeschikbaarheid in kaart brengt. 

Verder zijn dit concrete pistes om onze drinkwatervoorziening af te stemmen op de klimaatverandering:

• Nieuwe zoetwatervoorraden
• Inzetten op circulaire watersystemen
• Beleidsafspraken rond droogteproblematiek
• Automatisch meetnet grondwater

Nieuwe zoetwatervoorraden

De zoetwatervoorraden in het IJzerbekken zijn van nature beperkt. Daarom heeft de afdeling Waterbronnen en Milieu in 2017 een onderzoek gestart naar volgende opties om nieuwe zoetwatervoorraden te creëren:

• extra zoetwaterberging in de ondiepe en deels verzilte kreekruggen (PoldARR waterproject: Polder Artificially Recharged and Reclaimed water)
• diepe ASR (Aquifer Storage & Recovery).

In beide gevallen wordt het teveel aan water in natte periodes geborgen in de ondergrond om zo de zoetwaterbeschikbaarheid te vergroten. In het eerste geval wordt het zoute water verdrongen door zoet water, in het tweede geval wordt gebruikgemaakt van de beschikbare bergingscapaciteit in de diepe ondergrond.

Inzetten op circulaire watersystemen

Samen met de Nederlandse onderzoeksinstelling KWR zijn verkennende gesprekken gevoerd over nieuwe onderzoeksprojecten in de programma’s ‘Zuinig met zoet’ en ‘Zout door zoet’:

• Het project ‘Zuinig met zoet’ brengt de best practices uit Vlaanderen en Nederland in kaart om hergebruik van water, o.m. bij de industrie, verder te promoten en in te zetten. Doel is om de druk op de zoetwaterbronnen te verminderen en meer in te zetten op de principes van de circulaire economie.
• Het project ‘Zout door zoet’ is een potentieel commercieel project. Daarbij zetten we onze kennis en expertise op het vlak van hydrogeologie en de zout-zoet-problematiek langs de kust in om lokaal, o.m. in de landbouw, extra regenwater te bergen in de ondergrond door verdringing van het aanwezige zoute water en zo de zoetwatervoorraad te vergroten. 

Beleidsafspraken rond droogteproblematiek

De afdeling Waterbronnen en milieu van De Watergroep heeft een actieve rol gespeeld binnen de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW), die eind juni 2017 door de minister van Leefmilieu werd aangeduid als droogtecoördinator. 

Volgende acties werden ondernomen:

• In het najaar 2017 werd een evaluatierapport over de droogte 2016-2017 voorgelegd aan en goedgekeurd door de minister. 
• Een ontwerp voor het draaiboek crisisbeheer bij droogte geeft onder meer aan welke sectoren prioritair recht hebben op water in geval van schaarste.
• De aanzet is gegeven voor een waterschaarste- en droogterisicobeheerplan, dat tot doel heeft watervraag en wateraanbod in evenwicht te houden. Het steunt op 2 pijlers: 
  • De proactieve pijler omvat de (beleids)maatregelen die nodig zijn om de goede (kwantitatieve) toestand te bereiken en zo de kans op een crisis zo beperkt mogelijk te houden.
  • De reactieve pijler omvat de maatregelen die vóór en tijdens een crisis nodig zijn om de schadelijke gevolgen van de crisis zo veel mogelijk te beperken.

Automatisch meetnet grondwater

In 2017 is gestart met het uitbouwen van een automatisch meetnet voor het opmeten van de grondwaterpeilen. Alle nodige peilputten worden daartoe uitgerust met een automatische sonde met teletransmissie (Internet of Things). Op die manier worden de waterpeilen hoogfrequent automatisch gemeten, gevalideerd en doorgestuurd naar onze databanken. Zo kunnen we in de toekomst onze bronnen nog beter beheren voor en tijdens extreme droogtes.

Dit meetsysteem heeft enkele belangrijke voordelen: 

• De Watergroep beschikt over actuele grondwaterpeilmetingen in en nabij de waterwinningen.
• Met de hoogfrequente metingen ontstaat er een beter inzicht in de dynamiek van de grondwaterpeilen en de beschikbare reserves.
• Er vertrekt een alarm bij afwijkende grondwaterpeilen.
• Mogelijke putverstopping zal sneller en accurater kunnen worden opgevolgd.
• Het systeem is op termijn kostenefficiënter.

Gedurende een periode van 3 jaar zullen 500 peilputten en 250 productieputten verder geautomatiseerd worden.